Tien jaar Archeologiedagen: De IJzertijd herbeleven

In 2025 vieren we het 10-jarig bestaan van de Nationale Archeologiedagen! Ter ere van dit jubileum blikken we samen met een aantal trouwe deelnemers terug op een decennium vol inspirerende activiteiten, waardevolle samenwerkingen en bijzondere momenten met het publiek. Wat zijn hun mooiste herinneringen en ervaringen? In deze interviewreeks delen zij hun verhalen.

Deze keer spreken we met Jeroen van der Kallen, bestuurslid bij IJzertijdboerderij Dongen (Noord-Brabant).

DOOR SIFRA VERHEIJDEN

Een levendige kennismaking met de ijzertijd

IJzertijdboerderij Dongen is een erf van 4.500 vierkante meter met een nagebouwde boerderij uit de IJzertijd. Het erf is een soort archeologisch openluchtmuseum, en hier draait alles om levende geschiedenis: bezoekers kunnen zien, voelen en ervaren hoe mensen vroeger leefden. We zijn in gesprek gegaan met Jeroen van der Kallen, bestuurslid en verantwoordelijk voor de PR & communicatie en marketing van het erf. Jeroen heeft zelf geen achtergrond in archeologie, maar zijn passie voor storytelling en geschiedenis bracht hem vijf jaar geleden bij de boerderij. “Ik wilde een leuke activiteit doen met mijn neefje en ontdekte dat dit bijzondere erf vlakbij was. Sindsdien ben ik niet meer weggegaan.” Zijn interesse in het verleden werd al op jonge leeftijd gewekt, toen hij op de basisschool op kamp ging naar preHistorisch Dorp bij Eindhoven. “Drie dagen lang maakten we onze eigen kleding, kookten we brandnetelsoep en leefden we als mensen uit de prehistorie.”

Inspiratie voor andere organisaties

De Nationale Archeologiedagen zijn voor IJzertijdboerderij Dongen een belangrijk moment in het jaar. “Dit is hét moment waarop we een breed publiek kunnen laten kennismaken met archeologie en de ijzertijd,” vertelt Jeroen enthousiast. “Mensen komen hier en ervaren hoe het was om in die tijd te leven. Het is zoveel krachtiger om geschiedenis te beleven dan om er alleen over te lezen.” Om bezoekers te trekken, zet de organisatie verschillende middelen in. “We gebruiken sociale media, lokale pers en verspreiden flyers en folders via toeristische organisaties of leggen dit neer bij campings.”

Voor andere organisaties die overwegen om deel te nemen aan de Archeologiedagen of meer diversiteit in bezoekers willen zien, heeft Jeroen een tip: zorg voor een mix aan activiteiten, voor jong en oud. “Wij hebben bijvoorbeeld een archeologie-veldje waar kinderen kunnen graven, maar er is ook een archeoloog aanwezig die volwassenen meer kan vertellen over opgravingen en de ijzertijd. Die balans is belangrijk.” Daarnaast organiseert IJzertijdboerderij Dongen dit jaar ook thema-weekenden, zoals een verhalenweekend met oude saga’s en mythen, en een Romeins weekend waarbij ‘echte’ Romeinen op bezoek komen. “Het helpt om de activiteiten af te stemmen op specifieke doelgroepen, maar tijdens de Archeologiedagen is ons aanbod ook juist heel breed, zodat er voor ieder wat wils is. Op onze kinder-doedag kunnen kinderen bijvoorbeeld een potje kleien, een broodje bakken en spelletjes doen die vroeger werden gespeeld.”

Voelbaar enthousiasme van vrijwilligers

Stichting IJzertijdboerderij Dongen telt ongeveer 60 vrijwilligers, verdeeld over verschillende groepen. Zo is er een bouwploeg die de gebouwen onderhoudt, een team dat educatieve programma’s verzorgt voor scholen, en vrijwilligers die in historische kleding ambachten en dagelijkse bezigheden uit de ijzertijd uitbeelden. Jeroen vertelt hoe belangrijk de vrijwilligers en hun enthousiasme zijn: “De mensen die zich als vrijwilligers aanbieden bij IJzertijdboerderij Dongen hebben een grote affiniteit met archeologie en levende geschiedenis. Op deze plek kunnen ze aan de hand van vondsten een verhaal creëren dat zo accuraat mogelijk is en op de waarheid gebaseerd is.”

Archeologiedagen: een perfecte match

Al jarenlang doet IJzertijdboerderij Dongen mee aan de Archeologiedagen. Wat maakt deze dagen zo bijzonder? “Het brengt alles samen waar wij voor staan: beleving, educatie en authentieke reconstructie,” zegt Jeroen. “De Nationale Archeologiedagen raken de kern van wat wij doen. Onze enthousiaste vrijwilligers leven helemaal op als ze bezoekers kunnen meenemen in het verhaal van de ijzertijd. En geïnteresseerde bezoekers vinden hier ook wat ze zoeken: verdieping en levende geschiedenis.”

Een geslaagde activiteit tijdens de Archeologiedagen was bijvoorbeeld een paalsporen-opdracht. “We hadden op een groot vel de sporen van een opgegraven boerderij geprint en vroegen bezoekers: waar zie je een huisplattegrond, waar kan een boerderij hebben gestaan? Zo konden ze zelf ervaren hoe archeologen te werk gaan, en aan de hand van de ijzertijdboerderij op ons erf zagen ze hoe dat eruit kan hebben gezien. Dit soort activiteiten maken de geschiedenis tastbaar en begrijpelijk.”

De vrijwilligers van IJzertijdboerderij Dongen krijgen voorafgaand aan zulke dagen extra educatieve workshops. “We zorgen ervoor dat iedereen goed voorbereid is. Ze leren over het thema en hoe ze het kunnen vertalen naar de praktijk. Zo verrijken we niet alleen de kennis van bezoekers, maar ook die van onszelf.”

De toekomst van de IJzertijdboerderij

IJzertijdboerderij Dongen blijft zich ontwikkelen. Dit jaar gaan ze vaker open in het weekend en organiseren ze thema-weekenden. Tijdens de Archeologiedagen van dit jaar zullen ze het hele weekend open zijn van 13:00 tot 17:00 uur, en speciaal op die zondag wordt er een verdiepende, exclusieve rondleiding over het erf aangeboden. Hierbij wordt de authenticiteit van de boerderij benadrukt, en Jeroen vertelt dat dat voor hen ook een belangrijke pijler is. “Alles wat je hier ziet, is gebaseerd op archeologische vondsten. We volgen nieuwe ontdekkingen en passen onze reconstructies daarop aan. Geschiedenis is geen vaststaand gegeven; we blijven leren en ontwikkelen.”

Als alles mogelijk zou zijn, wat zou Jeroen dan willen? Hij lacht: “Een nog groter terrein, met meer boerderijen, een akker en een poel. En tijdens de Archeologiedagen zouden we graag een centrale hub willen zijn. Een plek waar bezoekers uit het hele land samenkomen, en waar we als een soort ambassadeurs van de Archeologiedagen kunnen optreden.”

Met zoveel passie en enthousiasme blijft IJzertijdboerderij Dongen een inspirerend voorbeeld voor andere organisaties. Wil jij ook de geschiedenis tot leven laten komen tijdens de Nationale Archeologiedagen? Laat je inspireren door de verhalen van IJzertijdboerderij Dongen en bedenk hoe jij jouw erfgoed op een unieke manier kunt laten zien!

Wil je meer verhalen lezen over 10 jaar Nationale Archeologiedagen? Bekijk alle interviews op deze pagina.