IMC Weekendschool: #watsjeprobleem

Wat gebeurt er als je een inspiration board van kinderen tussen de 10 en 14 jaar laat meedenken over archeologie? IMC Weekendschool laat nieuwsgierige jongeren uit achterstandswijken kennismaken met enthousiaste professionals en hun uiteenlopende vakgebieden. Wij als Stichting Nationale Archeologiedagen trapten (in samenwerking met Archeoles) het nieuwe project #watsjeprobleem van Weekendschool Amsterdam-Noord af met ons 'probleem': hoe maken we archeologie cool?

Als archeoloog ben je naast wetenschapper ook een beetje verhalenverteller. In ieder geval wel als je je met het publiek bezig houdt. We proberen het verhaal over onze voorouders aan de hand van hun huisplattegronden, bezittingen, handelswaar en andere voorwerpen te vertellen en om dat op een boeiende manier te doen, zullen we ons moeten proberen te verplaatsen in de luisteraar. Want voor hen is een vondst pas écht interessant als het meer wordt dan slechts een voorwerp, maar het verhaal vertelt van de mensen die het gebruikten.

Maar hoe vertel je dat verhaal op een ‘coole’ manier? Zo’n tien Weekendscholieren  tussen de 10 en 14 jaar dachten in een sessie van twee uur mee over de vraag ‘Hoe maken we archeologie cool?’. De kinderen gaven niet alleen hun ongezouten mening over archeologie,  maar verbaasden ons met allerlei archeologische facts. Ijstijd, mammoeten, DNA-onderzoek, vrijwel alle kinderen wisten er het fijne van. Het was meteen duidelijk: we moeten kinderen in hun kennis over archeologie en geschiedenis niet onderschatten!

In groepjes van drie kregen de Weekendscholieren een aantal voorwerpen uit de 17e-19e eeuw, zoals een stuk van een koekenpan, een bot en een oude tegel, om in de huid van een archeoloog te kruipen en een eigen archeologisch verhaal bij het voorwerp te bedenken. Maar dan wel op zo’n manier, dat het zou gaan leven! Hierbij kregen ze tips waar ze op moesten letten (gebruikssporen, kleur, vorm) en kregen ze hulpvragen als ‘Van wie is de het voorwerp geweest?’ en ‘Door wie is het gebruikt?’. Eén voorwaarde: de kinderen moesten hun fantasie de vrije loop laten gaan. Zo werd de koekenpan meer dan zomaar een koekenpan:

‘Een mevrouw ging koken en toen hoorde ze iets en sloeg een man dood. Er zat bloed op de koekenpan. Dus verfde ze de koekenpan groen. Maar hoe kon de verf groen zijn? Door gras en aardappelzetmeel, water en olie te mengen. En het gat? Nou hij was stuk gegaan bij het slaan. En die zwarte plekken? De pan is gewoon verbrand.’ 

We vroegen de kinderen ook mee te denken over hoe we archeologie op een ‘coole’ manier aan mensen kunnen laten zien. Bijvoorbeeld in een museum (die volgens de kinderen alleen leuk zijn als je er iets kunt doen) of aan de hand van een publieksactiviteit. Hier een selectie van de ideeën waar zij mee kwamen.

‘Zoeken met een metaaldetector is super cool. Maar dan moet er wel een prijs te winnen zijn, anders is het saai. En natuurlijk zijn er dan ook troostprijzen voor de verliezers.’

‘Wij zouden een voorstelling met acteurs maken, waarin dingen uit een museum worden gebruikt. Maar het moet wel lachen zijn, anders is het saai. Het liefst iets met dans en dat kinderen zelf mee kunnen doen.’

‘In een museum kun je allemaal wassen beelden zetten van mensen van vroeger. Maar dan wel met speakers in de beelden zodat het lijkt alsof ze echt praten!’.

‘VR is heel vet! Maar ook in 4D, met echte bloedspetters.’

‘Escape Rooms zijn echt heel cool. Wij zouden een escape room maken, dan ben je zelf de vrouw die iemand heeft vermoord met een koekenpan en dan moet je DNA weghalen en vluchten.’

‘Wij willen een museumspel maken dat je door het hele jaar moet spelen in teams. Dan moet je allemaal vragen beantwoorden en punten scoren, in elke ronde moet je 10 punten halen. Voor elke nieuwe ronde moet je opnieuw naar het museum. Je kunt thuis op de website zien hoeveel punten jouw team heeft en ook andere teams in het land.’

Hoewel we in de archeologie natuurlijk niet altijd de ingrediënten of middelen hebben om dit soort ‘coole’ verhalen te kunnen vertellen, hebben we op deze manier wel een uniek kijkje in de hoofden van leergierige jongeren gekregen. Onze leukste inzichten:

– Misschien komt het omdat ze zoveel gamen, maar kinderen vinden archeologische spellen en andere activiteiten vooral cool als je punten kunt halen. Er moet een winnaar zijn, die natuurlijk een prijs ontvangt! Maar er werden ook troostprijzen bedacht voor de verliezers, dat dan weer wel.

– We hadden verwacht dat de scholieren vooral met digitale ideeën zouden komen, maar nee hoor, voorstellingen, zelf opgraven en museumspelletjes kwamen ook volop aan bod!

– Kinderen vinden schatzoeken en piepen met metaaldetectoren nog steeds hartstikke cool. Maar het leukste vinden ze het wanneer er een wedstrijdelement aan verbonden is, bijvoorbeeld als ze er een prijs voor krijgen (een zak snoep bleek populair!).

– Kinderen willen dingen doen met of kijken naar andere kinderen, bijvoorbeeld bij een dans- of theatervoorstelling.

– Als je kinderen hun fantasie de vrije loop laten gaan, komen ze met de meest originele, creatieve ideeën. Inspiratie die jij kunt gebruiken tijdens de Archeologiedagen!

Wist je dat wij ook een jongerenonderzoek hebben gedaan over archeologie? Bekijk het onderzoek hier.