Samen zoeken naar Molukse barakken in de bossen

Het project ‘Wyldemerck, samen zoeken naar barakken in de bossen’ is het eerste participatieproject waarin Molukkers zelf archeologisch onderzoek doen naar hun voormalige woonoord.

Publiek

In september 2022 gaan Molukse oud-bewoners archeologisch onderzoek doen in het voormalige woonoord Kamp Wyldemerck bij Balk. Het doel is om de locatie van de moskee en een aantal (woon)barakken nu definitief vast te stellen en te ontdekken wat er nog van rest. Deze sporen worden archeologisch onderzocht en ingemeten met hulp van het Groningen Institute of Archaeology van de Rijksuniversiteit. Het gaat over het erfgoed van Molukkers en over archeologie. Iedereen die wil deelnemen hoeft geen archeologische kennis te hebben en mensen met fysieke beperkingen kunnen ook meedoen in een voor hen gepaste vorm.

Tijdens een ‘Open Middag’ voor het publiek, speelt de uitwisseling tussen oud bewoners en omwonenden een grote rol, het verhaal van Wyldemerck is een belangrijk stuk van de geschiedenis van de Friese Meren.

.

Locatie

Het onderzoek vindt plaats in Kamp Wyldemerck bij Balk, in de gemeente Fryske Marren. Dit kamp was tussen 1954 en 1969 het enige islamitische Molukse woonoord  van Nederland. In juni 2022 voerden de deelnemers, waaronder veel oud-bewoners en enkele mensen uit Balk, al een veldinspectie uit en ontdekten de oorspronkelijke locatie van de moskee. Kennis over deze plek was verloren gegaan. De moskee van Wyldemerck is van groot belang voor de Molukse geschiedenis, maar ook voor de Nederlandse, omdat het de eerste moskee was met een minaret.

Maatschappelijk

Volgens organisatoren Marjolijn Kok en Jobbe Wijnen markeert dit onderzoek een omslag in het denken over archeologie en publiek in Nederland: “Voor nieuwe Nederlanders, zoals de Molukkers, heeft de reguliere archeologische monumentenzorg nauwelijks betekenis”, zegt Wijnen. “Er wordt immers zelden onderzoek gedaan naar sporen die voor hen relevant zijn. Staatsbosbeheer geeft met dit project een belangrijk signaal, want alle woonoorden staan daarmee in potentie op de kaart als archeologisch erfgoed, waar de Molukse gemeenschap wat over te vinden heeft.”

Winnaar Grote Archeologie Prijs 2022

In 2022 heeft het project ‘Wyldemerck, samen zoeken naar barakken in de bossen’ de Grote Archeologie Prijs gewonnen. Deze prijs wordt tweejaarlijks uitgereikt door de Stichting Archeologie en Publiek (SAP) aan initiatieven die de toegankelijkheid van archeologie voor een breed publiek bevorderen. De prijs werd in ontvangst genomen door een delegatie van de Molukkers, archeologen en een Staatsbosbeheer. Zij onderstreepten de grote betekenis van de de prijs voor de Molukse gemeenschap. De jury wees op het groeiende belang van het toegankelijk maken van archeologie voor de hele samenleving. Voor de organisatoren was ‘publieksbereik’ echter niet voldoende. Hun vertrekpunt was wat mensen zelf belangrijk vinden. “Voor je echt iets kan doen moet je eerst met de mensen in gesprek gaan en een relatie op te bouwen”, zeggen marjolijn kok en Jobbe Wijnen daarover. “Daarna bleek het vrij eenvoudig
oud-bewoners te interesseren voor archeologie.

Voor meer informatie kijk op www.molukserfgoed.com